سال اول دبیرستان
سال اول دبیرستان
همه چیز در مورد سال اول دبیرستان

 فصل ۷ – بوم شناسی

 

 

شامل نکات مهم نمونه سوال و…

 

 

فصل ۷ – بوم شناسی


تحقیق درباره روابط بین موجودات زنده با یکدیگر و با محیط زندگی آنها، موضوع علم بوم شناسی (اکولوژی) است.

اکوسیستم
به مجموعه موجودات زنده و غیرزنده یک محیط که با هم ارتباط اند اکوسیستم می گویند. انرژی آفتاب نخست به گیاهان می رسد .به رابطه غذایی که به این شکل بین موجودات زنده مختلف نشان داده می شود،زنجیره غذایی می گویند. چند زنجیره غذایی که با یکدیگر ارتباط داشته باشند، یک شبکه غذایی را به وجود می آورند.

هرم انرژی

 

انرژی نورانی خورشید توسط گیاهان به مواد آلی تبدیل می شود. جانوران ، گیاهان را مصرف می کنند و از این طریق بخشی از مواد آلی را صرف فعالیتهای زیستی می کنند . کاهش تدریجی انرژی از تولید کننده ها به مصرف کننده های یک زنجیره غذایی به صورت هرمی نمایش داده می شود که هم انرژی نام دارد.

هرم ماده و هرم تعداد
هرم انرژی هرم ماده نیز به شمارمی رود زیرا موجودات زنده برای به دست آوردن انرژی ماده (غذا) مصرف می کنند. برای تأمین غذایی یک مصرف کننده که در قله هرم قراردارد وجود تعداد زیادی تولید کننده لازم است. هرمی را که در آن افراد مصرف کننده به تدریج بزرگتر، اما از تعداد آنها کاسته می شود، هرم تعداد می نامند.

پوسیدگی
مواد آلی بدن جانداران ، پس از مرگ به مواد معدنی مرده تبدیل می شود.به این عمل پوسیدگی می گویند. سه عامل مهم در پوسیدگی نقش دارند:
۱ – آنزیم های موجود در سلولهای جاندار
۲ – جانوران مردار خوار
۳ – میکروبها، به ویژه باکتری ها و قارچ ها (تجزیه کننده ها)
باکتری و قارچ ها که عامل اصلی پوسیدگی هستند روی ماده بی جان قرار می گیرند و آنزیم های گوارشی از خود ترشح می کنند. این آنزیم ها مواد را تجزیه می کنند. پس میکروب ها مواد تجزیه شده را جذب می کنند. بخش های نرم تر مانند پوست و ماهیچه سریعتر از بخش های سخت مثل استخوان ، پوسیده می شوند. پوسیدگی با تولید گرما همراه است. بعضی باکتری ها به علت تنفس بی هوازی بوی بدی تولید می کنند. برای انجام عمل پوسیدگی رطوبت کافی، گرمای کافی و اکسیژن لازم است و جسم مرده نباید آغشته به مواد شیمیایی که موجب مرگ تجزیه کنندگان می شود مانند الکل، قیر و روغن باشد. برای انجام پوسیدگی بایستی بقایای مرده موجودات را در جایی قرار داده و تمام شرایط لازم برای پوسیدگی را فراهم کنید. باغبانان چنین کاری را برای تهیه کود انجام می دهند.

اهمیت پوسیدگی
پوسیدگی از انباشته شدن بقایای موجودات زنده جلوگیری می کند و موجب کامل شدن چرخه عناصر شیمیایی مانند کربن، نیتروژن و غیره می شود. مواد پوسیده شده را می توان به عنوان کود مورد مصرف قراردارد. از عمل پوسیدگی می توان در از بین بردن زباله ها و تصفیه فاضلاب ها و تولید کود استفاده کرد.

نگهداری غذا
برای نگهداری غذا باید یا میکروب ها را از بین برد و یا شرایط رشد میکروب ها را از بین برد. به این ترتیب از فساد و تجزیه مواد غذایی جلوگیری می شود. از روش نگهداری غذا می توان به حرارت دادن، انجماد، خشک کردن ، افزودن مواد شیمیایی، ترشی انداختن، دودی کردن، شور کردن و پرتودهی اشاره کرد.
به عنوان مثال شیر را می توان با حرارت دادن تا ۱۵۰ درجه سانتیگراد تا چند ماه و با حرارت دادن تا ْ c70 تا چند روز در ظرف سربسته نگهداری کرد.

چرخه مواد در طبیعت
به حرکت عناصر و مواد مختلف از محیط به بدن جاندار و خروج دوباره آن از بدن جاندار به محیط که همیشه در حال تکرار است، چرخه مواد می گویند. به عنوان نمونه می توان به چرخه کربن و چرخه نیتروژن اشاره کرد. عکس های ص ۷۴ و ص ۷۵

انسان و زنجیره های غذایی
گیاهان مقدار بسیار اندکی از انرژی نورانی را که بر سطح برگ های آن می تابد، جذب می کنند. مقداری از این انرژی منعکس می شود و مقدار اندکی از آن نیز از برگ عبور می کند و از سطح زیرین آن خارج می شود، آن مقدار انرژی نور که در گیاهان به صورت مواد آلی ذخیره می شود، بازده تبدیل انرژی، نامیده می شود. انسان غذاهای گیاهی و جانوری می خورد. از نظر اقتصاد و محیط زیست خوردن غذاهای گیاهی با صرفه تر است چون در این صورت مقدار انرژی ای که در زنجیره ها هدر می رود، کاهش می یابد.
ما علاوه بر انرژی بسیاری از موادی را که برای ادامه زندگی لازم داریم از زنجیره های غذایی به دست می آوریم مانند ویتامین D که توسط جانداران ریز فتوسنتز کننده در دریاها ساخته می شود. جانوران کوچک دریاها این ویتامین را وارد بدنشان می کنند. ماهی با خوردن این جانوران کوچک این ویتامین را از آنها می گیرند. ویتامین D در جگر ماهی انباشته می شود و انسان با خوردن ماهی آن را دریافت می کند. بعضی از سم ها مانند DDT و ترکیبات جیوه نیز مدت زیادی باقی می مانند و وارد بدن جانداران می شوند.

زیستگاه
محلی که هر موجود زنده به طورطبیعی در آن زندگی می کند، زیستگاه نامیده می شود. بسیاری از جانداران زندانی محیط زیست خود هستند. اما بعضی ها در محیط های متنوع تری قادر به ادامه زندگی هستند.شرایط محیطی زیستگاهها همیشه یکنواخت نیست. تغییرات فصول، روز و شب باعث تغییر شرایط زیستگاه و در نتیجه فراوانی گونه های مختلف می شود.

جوامع و اکوسیستم ها
جاندارانی را که در یک اکوسیستم زندگی می کنند می توان در سه گروه تولید کننده، مصرف کننده و تجزیه کننده جای داد. این جانداران همه با هم تشکیل یک جامعه را می دهند. مشخص ترین گونه ای که در هر اکوسیستم یافت می شود، گونه ی شاخص آن اکوسیستم می نامند. هر گونه جاندار جایگاه خاصی در زنجیره غذایی دارد. این جایگاه را در بوم شناسی کنام می گویند.

جایگزینی و توالی
هنگامی که جانداری برای اولین بار در محیطی جدید استقرار می یابد می گویند آن جاندار در محل جدید جایگزین شده است.
به تغییرات آب و هوای یک محیط که موجب جایگزینی موجودات گیاهی و جانوری جدید در آن محیط می شود توالی می گویند.

پراکندگی جانداران در محیط
به تعداد افرادی از یک گونه که در محیط زندگی می کنند، تراکم گونه یا پراکندگی می گویند. برای تخمین زدن پراکدگی یک گونه از اصطلاحات گونه غالب (گونه ای که بیشترین اثر را بر اکوسیستم دارد)، گونه فراوان (گونه ای که در همه جا حضور دارد) و گونه کمیاب (گونه ای که به ندرت یافت می شود) استفاده می شود . به این منظور می توان از روش نمونه برداری و چارچوب نیز استفاده کرد.

جمعیت
به مجموعه افرادی که به یک گونه تعلق دارند و در مکان مشخصی زندگی می کنند جمعیت می گویند و به مجموعه افرادی که بسیار به هم شبیه اند و می توانند با هم زاد و ولد کنند گونه می گویند.. عواملی نظیر زاد و ولد و مهاجرت به داخل افزایش دهنده جمعیت و عواملی نظیر مرگ و میر و مهاجرت به خارج کاهش دهنده جمعیت اند.

جمعیت آدمی

امروزه به علت کنترل بیماری های واگیر و همچنین افزایش غذا جمعیت روز به روز افزایش می یابد. رشد جمعیت آدمی در جهان به طور متوسط ۲ درصد در سال تخمین زده شده است. اگر قرار باشد که جمعیت همینطور اضافه شود قطعاً در زمان کوتاهی کره ی زمین قادر به تأمین نیازهای حیاتی ما نخواهد بود و به یک بحران خواهیم رسید. از بین رفتن منابع طبیعی، آلودگی محیط زیست، فرسایش خاک، کمبود منابع آب شیرین و پایان یافتن نفت در آینده نزدیک خواهد بود.

خودآزمایی فصل هفتم

۱ – کدام گروه نقش اصلی را در پوسیدگی دارد؟
الف ) باکتری ها و جلبک
ب) باکتری ها و قارچ ها
ج) قارچ ها و جلبک ها
د) جلبک ها و خزه ها

۲ – کدام گروه زودتر پوسیده می شوند؟
الف) ماهیچه ها و چوب
ب) ماهیچه ها و پوست
ج) استخوان ها و چوب
د) ماهیچه ها و استخوان ها

۳ – در چه شرایطی باکتری عمل پوسیدگی را به طول کامل انجام می دهد؟
الف) رطوبت کافی و تنفس غیرهوازی
ب)رطوبت کافی و تنفس هوازی
ج) رطوبت زیاد و تنفس غیرهوازی
د) رطوبت کم و تنفس هوازی

۴ – مراحل تغییر تدریجی یک اکوسیستم را … می نامند.
الف) گونه
ب) جایگزینی
ج) تراکم
د) توالی

۵ – کدام یک از زباله های زیر تجزیه ناپذیر است؟
الف) تفاله چای
ب) پوست سیب زمینی
ج) کیسه پلاستیک
د) غذای مانده
 


آپلود , آپلود عكس , آپلود سنتر , آپلود فايل , آپلود دائمي

نظرات شما عزیزان:

سایه
ساعت21:00---30 ارديبهشت 1392
فصل هفتم بوم شناسی نیست, سلامتی و بیماری هستش

مری
ساعت21:17---28 ارديبهشت 1392
گوه خخخخخخخخخخخخخخخخخخخخخ:)

sherlock
ساعت12:57---5 فروردين 1392
ضمن تشکر از شما
سوالی داشتم :"وجود چه موادی در فاضلاب ها به رشد جلبک کمک می کند؟"-)


نام :
آدرس ایمیل:
وب سایت/بلاگ :
متن پیام:
:) :( ;) :D
;)) :X :? :P
:* =(( :O };-
:B /:) =DD :S
-) :-(( :-| :-))
نظر خصوصی

 کد را وارد نمایید:

 

 

 

عکس شما

آپلود عکس دلخواه:





ارسال در تاريخ پنج شنبه 30 آذر 1391برچسب:, توسط متین هوشنگی