فصل ۵ – تغذیه

شامل نکات مهم نمونه سوال و…

فصل ۵ – تغذیه
غذاها
غذاها نیاز ما را به ماده و انرژی تأمین می کنند، آنچه می خوریم باید مجموعه ای از مواد زیر باشد: هیدرات های کربن ، چربی ها، پروتئین ها، آب، مواد معدنی و ویتامین ها.

هیدرات های کربن
۱ – قندها : قندها انرژی زا هستند. قند میوه ها گلوکز و فروکتوز و قند موجود در شیر لاکتوز است. قند و شکر نیز ساکارز هستند.
۲ – نشاسته: نشاسته نیز انرژی زا است بیشتر نان و برنج و سیب زمینی از نشاسته است. هر دانه نشاسته (آمیلو پلاست) از تعداد فراوانی مولکول نشاسته ساخته شده است. دانه های نشاسته را پوششی احاطه می کند.
۳ – سلولز: دیواره سلول های گیاهی چند لایه ای و عمدتاً سلولزی است. در بدن ما آنزیمی که سلولز را تجزیه کنند به وجود نمی آید. اما وجود سلولز در غذاها به مقدار مناسب لازم است. رشته های سلولزی موجود در غذا الیاف نام دارند. الیاف موجود در غذا از ابتلا به یبوست و سرطان روده بزرگ نیز جلوگیری می کنند.

چربی ها
چربی ها نیز انرژی زا هستند و در غذاهای جانوری و گیاهی وجود دارند. چربی های مایع ( روغن) زودتر و آسان تر از چربی های جامد(چربی) گوارش می یابند. مقدار کلسترول موجود در روغن های گیاهی بسیار کمتر است.

پروتئین ها
غذاهایی مانند گوشت ، تخم مرغ و شیر سرشار از پروتئین هستند، پروتئین شیر و تخم مرغ به صورت محلول و پروتئین گوشت به صورت رشته های جامد است. کمبود پروتئین در کودکان در حال رشد بسیاری کواشیور کور می شود. اسیدهای آمینه واحدهای سازنده پروتئین هستند که به دو دسته تقسیم می شوند ۱) اسیدهای آمینه ضروری که وجود آنها در غذا ضروری است زیر بدن قادر به ساخت آنها نیست و کمبود آنها موجب بیماری می شود. ۲) اسیدهای آمینه غیرضروری که بدن انسان ، خود قادر به ساخت این اسیدهای آمینه است.

آب
آب برای زندگی ضروری است. آب مورد نیاز بدن بیشتر از طریق آشامیدن تأمین می شود اما آب در غذاهای مختلف نیز وجود دارد مثلاً قسمت زیادی از کاهو، کلم و شیر آب است.

مواد معدنی
۱ – سدیم: سدیم را با خوردن نمک معمولی به دست می آوریم. وجود سدیم در خون باعث می شود تا اعصاب پیام عصبی را خوب منتقل نمایند و ماهیچه ها به انقباض درآیند. کمبود سدیم موجب گرفتگی ماهیچه ها و زیادی آن در خوب موجب افزایش فشار خون می شود و خطر بیماریهای قلبی را کاهش می دهد.
۲ – کلسیم: کلسیم در شیر، پنیر و ماهی به مقدار فراوان یافت می شود، کمبود کلسیم در کودکان باعث نرمی استخوان یا راشیتسم می شود. در این بیماری استخوان ها شکل طبیعی خود را از دست می دهند. کلسیم همچنین برای انقباض ماهیچه ها لازم است و در هنگام پاره شدن رگ ها به انعقاد خون کمک می کند.
۳ – آهن : آهن در گوشت، جگر ، میوه ها و سبزیجات یافت می شود. آهن در خون در مولکول هموگلوبین وجود دارد. هموگلوبین موجب انتقال اکسیژن می شود. کمبود آهن سبب کاهش مقدار هموگلوبین خون و بیماری آنمی می شود.
۴ – ید: ید در اکثر آبهای آشامیدنی غذاهای دریایی وجود دارد. ما به ید برای ساختن هورمون تیروکسین احتیاج داریم. این هورمون که توسط غده تیروئید ترشح می شود موجب بالارفتن سرعت واکنش های شیمیایی بدن و افزایش فعالیتهای بدن می شود. کمبود ید موجب بیماری کواتر می شود. همچنین کمبود ید موجب عقب ماندگی ذهنی می شود کمبود ید در دوران جنینی باعث نوعی عقب ماندگی ذهنی و جسمی به نام بیماری کرتینیسم می شود.

ویتامین ها
ویتامین ها از موادآلی ضروری در رژیم غذایی محسوب می شوند. ویتامین ها جزء مواد غذایی کم مصرف هستند.
اما اگر هر یک از آنها از رژیم غذایی حذف شود، ما دچار بیماری و احتمالاً مرگ خواهیم شد. ویتامین ها به دو دسته محلول در آب و محلول در چربی تقسیم می شوند.
۱ – ویتامین A(قابل حل در چربی) : ویتامین A (رتینول) برای بینایی لازم است. بهترین منبع این ویتامین روغن جگرماهی است. با خوردن هویج نیز مقداری از این ویتامین به بدن ما می رسد.کمبود ویتامین A، منجربه کاهش دید در نور کم می شود. به این بیماری شب کوری می گویند. بر اثر کمبود شدید ویتامینA قرنیه ضخیم و خشک می شود به این بیماری گزوفتالمی می گویند. ویتامین A در رشد بدن، سلامتی پوست و دفاع بدن نیز تأثیر دارد.
۲ – ویتامین های گروه B (قابل حل در آب) : اولین ویتامین از این گروه که کشف شد اسید نیکوتینیک یا به اختصار نیاسین بود. این ویتامین در کبد، گوشت و ماهی یافت می شود. کمبود نیاسین سبب بیماری پلاگر می شود. ویتامین B1 (تیامین) که در مخمر و غلات وجود دارد از مهمترین ویتامینهای این گروه است. کمبود ویتامین B1 سبب بیماری بری بری می شود. ویتامین B2(ریبوفلاوین) نیز از این گروه ویتامین ها است. این ویتامین در برگ سبزیجات ، تخم مرغ و ماهی وجود دارد. کمبود ویتامین B2 موجب ایجاد زخم در اطراف دهان و کاهش رشد فرد می شود.
۳ – ویتامین c (قابل حل در آب) : ویتامین c در سبزی هایی مثل اسفناج و میوه هایی مثل لیمو، لیموترش و پرتقال وجود دارد. این ویتامین در حفظ و نگهداری پوشش حفره دهان و سایر سطوح بدن دخالت دارد. کمبود ویتامین c موجب بیماری اسکوروی می شود. گرما ویتامین c را از بین می برد.
۴ – ویتامین D(قابل حل در چربی) : ویتامین D در روغن جگر ماهی وجود دارد. ویتامین D(کلیسفرول) برای سخت شدن استخوان ضروری است. کمبود این ویتامین سبب نرمی استخوان می شود.

گیاهخواری
غذای گیاه خواران علاوه بر محصولات گیاهی شامل فرآورده های لبنی و تخم مرغ نیز می باشد. فرآورده های لبنی مواد ضروری برای سلامت انسان را تأمین می کنند و گیاهان الیاف، ویتامین ها و چربی های غیراتباع مورد نیاز بدن را تشکیل می دهد.

افزودنی های غذایی
امروزه کارخانجات بسیاری انواع افزودنی های غذایی طبیعی و مصنوعی را به غذاها اضافه می کنند. محافظت کننده ها با جلوگیری از رشد میکروبها، نیمه عمر مواد غذایی را افزایش می دهند. شیرین کننده های موسوم به سیکلامات، چاشنی، رنگ ها، ترکیبات امولسیون کننده و ترکیبات ضد اکسید شدن از افزودنی های غذایی به شمار می روند .

خودآزمایی
۱– علت بیماریهای بری بری و راشیتیسم کمبود کدامیک از ویتامین است؟
الف) B1 و D
ب) A و D
ج) A و D
د) B2 و نیاسین

۲ – کدام یک از گزینه های زیر از نقش های پروتئین نیست؟
الف) نقش آنزیمی
ب) شرکت در دفاع از بدن
ج) رشد و ترمیم بافت ها
د) آزاد سازی انرژی

۳ – کدامیک از ویتامین های زیر ناپایدارتر است؟
الف ) A
ب) B
ج) C
د) D

4- کدام گروه از مواد غذایی زیر کلسیم بیشتری دارد؟
الف) روغن ماهی و هویج
ب) سبزیجات و میوه ها
ج) شیر و پنیر و ماست
د) گوشت و جگر

۵ – کلسترول در کدام یک بیشتر است؟
الف) میوه ها
ب) فرآورده های لبنی
ج) تخم مرغ
د) گوشت

نظرات شما عزیزان:

نام :

آدرس ایمیل:

وب سایت/بلاگ :

متن پیام:

نظر خصوصی

 کد را وارد نمایید:

 

 

 

عکس شما

آپلود عکس دلخواه: